Wydarzenia
|
Retoryka charyzmy  Retoryka charyzmy sprawia, że słowo staje się instrumentem o szczególnym oddziaływaniu, a jego siła kreacyjna zawiera magiczną moc sprawczą. Prof. dr Ewa Lewandowska-Tarasiuk Upatrywanie w przywódcy szczególnej mocy kreacyjnej z jednej strony, z drugiej zaś jego nieprzeciętne umiejętności panowania nad ludźmi, zdolność oddziaływania mocą słów sytuują charyzmę także – a może przede wszystkim – w kontekście retorycznym. Można więc mówić o retoryce charyzmy, która stanowić będzie z jednej strony siłę sprawczą kreacji słownej, przekładającą się na efekt jej oddziaływań, czyli wspomniany wytwór społecznej percepcji. Jeżeli słowo staje się instrumentem o szczególnym oddziaływaniu, a jego siła kreacyjna zawiera magiczną moc sprawczą, która potrafi zjednywać i fascynować zarazem, wpływając na ludzkie emocje, sterując myślami, kształtując postawy i zachowania, to jest to konsekwencja charyzmatycznej retoryki. Posługiwanie się w zindywidualizowany sposób zarówno słownictwem, jak i stylem wypowiedzi, zwłaszcza emocjonalnym jej nacechowaniem zawartym w warstwie brzmieniowej – modulacją, intonacją, akcentowaniem, frazowaniem – może samo w sobie tworzyć retorykę charyzmy. Charyzmatyczny retor potrafi też wysyłać sygnały pozawerbalne, wzmacniające komunikat słowny, w szczególny sposób teatralizując wypowiedź i jej kontekst. Retoryka charyzmy może być piękna i wzniosła, może służyć sprawom wielkim, wyzwalać uskrzydlające emocje i motywacje do działań na rzecz wzniosłych idei. Historia zapisała w ludzkiej pamięci takie wystąpienia charyzmatycznych polityków, których ekspresja słów i gestów utrwaliły wizerunek przywódcy służącego bezinteresownie swemu narodowi. To prawda, że dużą rolę pełni tu kontekst sytuacyjny, w którym taka osoba ma przyzwolenie publiczności na przywództwo, retoryka charyzmy zaś utwierdza obie strony w poczuciu sensu zawarcia tego szczególnego paktu między liderem i jego zwolennikami. Wiąże się z tym wielkie uniesienie, potęgujące siłę przyzwolenia na przywództwo. Retoryka charyzmy w dobie mediów i komercji rynkowej dociera tym intensywniej do indywidualnych odbiorców prezentacji politycznych czy agresywnej reklamy telewizyjnej. Komunikat medialny realizuje się w bezpośrednim kontakcie między nadawcą a odbiorcą, odczuwającym ów kontekst jako zindywidualizowany, adresowany wyłącznie do niego. Odbiorca ulega sile oddziaływania takiego kontaktu. Przekaz słowny w mediach zawiera elementy retoryki charyzmy we wszelkich jej przejawach, których bogactwo prezentacyjne zawdzięcza właśnie swej medialności. Retoryka charyzmy może służyć różnym celom – wzniosłym i niecnym. Charyzmatyczny mówca potrafi motywować do podejmowania wyzwań, wprawiać w stan uniesienia, a nawet ekstazy, rozbudzać miłość, ale i wrogość czy nienawiść, wyzwalać nastroje negatywne. Retoryką charyzmy można kusić i usprawiedliwiać, zachęcać i zniechęcać, wyzwalać pragnienia. Taka jest bowiem siła kreacji słownej. Niektórzy potrafią ją wykorzystywać po mistrzowsku, ale wbrew pozorom nie ma tak wielu tych, którzy budują słowem prawdę i wzniosłość. Raczej więcej jest tych, którzy dzięki niej potrafią maskować fałsz, obłudę, brak uczciwości. Na tym polega właśnie siła i słabość charyzmatycznej retoryki – może ona być zarówno instrumentem rzetelnej perswazji, jak i niecnej manipulacji. Retoryka charyzmy może wyrażać autentyczną identyfikację z głoszoną ideą, służącą wielkości ludzkich dokonań, może też odgrywać rolę elementu wabiącego, za którym kryje się jedynie populizm i demagogia. Retorykę charyzmy tworzą określone zachowania komunikacyjne, których różnorodność i dostosowanie do sytuacji warunkuje skuteczność oddziaływania. Charyzmatyczny przywódca prezentuje szczególny typ językowej wrażliwości, potrafi, świadom różnorodności odcieni semantycznych, błyskotliwie posługiwać się słowem. Umie wykorzystać ekspresję ciszy, spokoju i powściągliwości, a także stosować retorykę agitacji i apelu. Jest też świadom swoich walorów głosowych, które pozwolą mu potęgować ekspresję wypowiedzi. Wszystkie pozostałe zachowania pozawerbalne, umiejętnie zastosowane i wkomponowane w obraz osoby i miejsca, dopełnią siły charyzmatycznego portretu mówcy. Wiedząc zatem o genezie, istocie i sile oddziaływania retoryki charyzmy, projektując indywidualne działania prezenterskie z myślą np. o przywódczym sukcesie, należy doskonalić własne, indywidualne zachowania komunikacyjne. Aranżowanie sytuacji treningowych, w których trzeba odwoływać się nie tylko do głębi, ale może przede wszystkim do atrakcyjności jej przekazu, staje się niełatwym wyzwaniem retorycznym. Znajomość branży nie zawsze przekłada się na jej erudycyjny wyraz, wiedza nie zawsze broni się siłą perswazyjnie sformułowanej argumentacji, słuszność racji nie przekona audytorium, jeśli nie zostanie atrakcyjnie zaprezentowana. dodano: 2016-09-16 17:35:08 |