Komentarz Mariusza Zielonki, eksperta ekonomicznego Konfederacji Lewiatan

Produkt Krajowy Brutto w 2021 wzrósł realnie o 5,7% – wynika ze wstępnych szacunków Głównego Urzędu Statystycznego. Konsensus rynkowy przewidywał wynik na poziomie 5,5%. Nasza prognoza zakładała wzrost ponad 6%. Wydaje się jednak, że możliwa jest korekta PKB za 2021 r. w kolejnych odczytach. Pozytywnie może zaskoczyć eksport oraz cała akumulacja brutto na czele z zapasami.

Polska gospodarka potrzebuje pracowników. Dlatego mimo pandemii padają kolejne rekordy zatrudnienia cudzoziemców. W 2021 r. złożono ponad 2 mln oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy osobie z zagranicy. To o niemal 30% więcej niż w 2020 r. i o 20% więcej niż w przedpandemicznym 2019 r. – wynika z danych Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Największe deficyty dotyczą prostych prac. Firmy zgłosiły zapotrzebowanie na aż 146 tys. magazynierów oraz 110 tys. pakowaczy z zagranicy. Widać też deficyty osób z fachem w ręku. Pracodawcy starali się o pozyskanie 17 tys. spawaczy i 19,5 tys. ślusarzy. Eksperci Personnel Service wskazują, że w tym roku chłonność polskiej gospodarki będzie jeszcze większa.

Rosnące ceny paliw oraz jednoczesna potrzeba dostosowania do nowych wymogów emisji budzą spory niepokój wśród przedsiębiorców. Poszukiwanie alternatyw dla węgla to proces nieunikniony, ale również wymagający dobrej strategii. Aż 3/4 przedsiębiorców w planach dekarbonizacji bierze pod uwagę gaz ziemny, doceniając automatyzację oraz czystość tego paliwa. Dodatkowo Komisja Europejska planuje dodać tzw. “zieloną etykietę” projektom gazowym. To bardzo ważna informacja dla polskiej gospodarki.

40-procentowy wzrost cen prądu wzbudził obawy wśród konsumentów oraz firm. Niestety, szybkiego powrotu do taniej energii prawdopodobnie nie będzie. Jak wskazują eksperci Eaton, najpierw potrzebna jest głęboka reforma systemu energetycznego w kierunku inteligentnych i rozproszonych mikrosieci. Przyjmowane dotąd rezolucje były zbyt słabe, aby zainicjować potrzebne zmiany. W 2022 roku potrzebne będzie znaczne przyspieszenie regulacji, zarówno na poziomie unijnym, jak i regionalnym.

370 proc. – o tyle zgodnie z cennikiem PGNiG wzrosły stawki za gaz dla przedsiębiorstw w ciągu ostatniego półrocza. Taki wzrost kosztów z pewnością przełoży się na ceny produktów i usług, o czym mówią pesymistyczne prognozy dotyczące inflacji, ale nie wszystkim firmom uda się w ten sposób zrekompensować podwyżki. To z kolei może wpłynąć na większą skalę upadłości, szczególnie wśród mniejszych podmiotów. Doraźne krótkoterminowe inicjatywy rządu mogą nie poprawić sytuacji – ocenia Mariusz Zielonka, ekspert ekonomiczny Konfederacji Lewiatan.

– Aktualna sytuacja na rynku gazu w długiej perspektywie skłoni Unię Europejską nie do rewizji polityki klimatycznej, ale do jej zintensyfikowania i przyspieszenia prac nad rozwojem odnawialnych źródeł czy komercyjnymi zastosowaniami wodoru – ocenia Grzegorz Onichimowski, ekspert Instytutu Obywatelskiego i były prezes Towarowej Giełdy Energii. Jak podkreśla, na rynku gazu nie ma już powrotu do historycznie niskich cen notowanych jeszcze wiosną ubiegłego roku, bo Europa będzie potrzebować w kolejnych latach bardzo dużo błękitnego surowca. 

– Nie chciałbym, żebyśmy tkwili w przekonaniu, że w Polsce wszystko byłoby idealnie, gdyby nie Unia ze swoją polityką klimatyczno-energetyczną – mówi Janusz Steinhoff, były wicepremier i minister gospodarki. Jak podkreśla, opłaty za emisję z systemu ETS, który stał się w ostatnich miesiącach przedmiotem zaciekłej krytyki polityków, trafiają przecież nie do Brukseli, ale do krajów członkowskich. Polski budżet tylko w ubiegłym roku otrzymał z tego tytułu ok. 25 mld zł.

W ostatnich 30 latach Polska wykonała ogromny skok rozwojowy. Wzrost gospodarczy w tym czasie był przede wszystkim efektem zwiększania zasobu kapitału i wydajności produkcji, które są bezpośrednio powiązane z inwestycjami – wskazują w nowym raporcie analitycy CASE. Eksperci podkreślają jednak, że od 2015 roku stopa inwestycji sukcesywnie spada – w latach 2019 i 2020 była już o prawie 1/3 niższa niż w krajach sąsiednich. Przyczyną tego spadku jest głównie obniżenie inwestycji prywatnych. Na dodatek w Polsce inwestycje są niskie w sektorach takich jak informacja i komunikacja, gdzie szybki postęp techniczny wymaga wysokich nakładów inwestycyjnych. To będzie powodować, że w przyszłości potencjał rozwoju gospodarczego Polski się obniży – mówi dr hab. Jan Hagemejer, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, wiceprezes CASE – Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych.

To był rekordowy rok dla Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu. Zagraniczne firmy zainwestowały w Polsce przy wsparciu Agencji ponad 3,5 mld euro. Tak dobrze jeszcze nie było. To 800 mln euro więcej niż przed rokiem i o 700 mln więcej niż w rekordowym do tej pory roku 2019.

Najnowszy raport Coface na temat niewypłacalności przedsiębiorstw w Polsce w 2021 roku potwierdza, że miniony rok – zgodnie z oczekiwaniami – przyniósł wzrost liczby niewypłacalności wyższy niż w roku 2020. Łączna liczba 2125 niewypłacalności polskich przedsiębiorstw w 2021 r. jest o 71 proc. wyższa niż w roku 2020.